Een van de voordelen van reizen met een camper is het feit, dat je niet per definitie op een camping moet verblijven. In verschillende landen is het toegestaan om te overnachten op speciale camperplaatsen langs de kant van de weg. Nadeel hiervan is dat je op deze camperplaatsen lang niet altijd de mogelijkheid hebt om stroom te gebruiken. Vervelend, want je hebt mogelijk wel een gevulde koelkast aan boord! Daarnaast wil je stroom gebruiken om je telefoon op te laden, de boiler warm water te laten produceren, enzovoorts. Oplossing voor dit probleem: zonnepanelen op de camper (laten) monteren. In dit artikel lees je er meer over. 

Het aantal zonnepanelen voor je camper berekenen 

Om te kunnen bepalen hoeveel zonnepanelen je op het dak van de camper moet laten monteren is het belangrijk om na te gaan hoeveel stroom je nodig verwacht te hebben per dag. Dit bereken je op basis van het vermogen van een elektrisch apparaat en het aantal uur wat het apparaat ingeschakeld is per dag. Een waterkoker of koffiezetapparaat zal je slechts enkele keren gebruiken, daar waar de koelkast de hele dag ingeschakeld is. 

Gemiddeld verbruikt een kampeerder zo’n 450 tot 550 Wh per dag. Dit is gebaseerd op een telefoon die moet worden opgeladen, een tablet of laptop die men gebruikt, het gebruik van een koffiezetapparaat, een waterpomp en verschillende lampjes. Heb je naast deze simpele elektrische apparaten ook een kookplaat en bijvoorbeeld een elektrische kachel in de camper staan? In dat geval loopt het energieverbruik al snel op naar zo’n 2.750 tot 2.850 Wh per dag! 

Houd rekening met het aantal zonuren op een dag 

Niet alleen de benodigde hoeveelheid stroom bepaalt hoeveel zonnepanelen je op het dak van de camper moet laten monteren. Een ander aspect om rekening mee te houden is het aantal zonuren. In de herfst en winter ligt dat aantal aanmerkelijk lager dan in het voorjaar en de zomer. Reis je voornamelijk in de herfst met de camper? Dan heb je bij een gelijk stroomverbruik meer zonnepanelen nodig dan iemand die de camper in de zomer gebruikt. Ga uit van een gemiddelde van zo’n vier zonuren per dag. 

Hoek van de zonnepanelen op het dak 

Een derde aspect is de hoek waarin de zonnepanelen op het dak van de camper gemonteerd worden. Je wilt voorkomen dat de camper te hoog wordt. Veel mensen leggen de zonnepanelen om deze reden plat op het dak. Een goede oplossing is een zonnepaneel, welke in hoek verstelbaar is. Je kunt de hoek in dit geval aanpassen als de camper geparkeerd staat. Hoe rechter de zon op het zonnepaneel schijnt, hoe hoger de opbrengst hiervan ook is. 

De verschillende factoren maken dat het optimale rendement van een zonnepaneel in veel gevallen niet gehaald wordt. Vaak houdt men hier rekening mee, bij de verkoop en montage van de zonnepanelen. Door het verwachte verbruik te delen door de verwachte opbrengst van een los zonnepaneel, kun je berekenen hoeveel zonnepanelen jij op jouw camper nodig hebt. Niet onbelangrijk: de zonnepanelen zullen door de jaren heen slijten. Je kunt de zonnepanelen na verloop van tijd vervangen, of op voorhand al een extra zonnepaneel laten plaatsen. 

Verschillende modellen zonnepanelen 

Wanneer je op zoek gaat naar geschikte zonnepanelen voor op het dak van de camper, heb je de keuze uit verschillende soorten modellen zonnepanelen. In de basis wordt onderscheid gemaakt tussen drie soorten, te weten: glaspanelen, flexibele panelen en semi-flexibele panelen. We lichten de verschillende opties kort voor je toe. 

Glaspanelen 

Dit is het meest gebruikte model zonnepaneel voor campers. Je ziet ze ook vaak op de daken van woningen liggen. De zonnepanelen leveren een gemiddeld rendement op van circa 19 tot 21 procent, waarmee ze veel efficiënter werken dan de (semi-)flexibele zonnepanelen. Een ander voordeel zit in het feit, dat de zonnepanelen relatief goedkoop zijn. Nadeel van de glaspanelen is het gewicht ervan. Een los glaspaneel weegt vaak al snel tien kilogram. 

Let op: de glaspanelen worden verkocht voor een vaste montage en voor een montage op voertuigen. In dat laatste geval worden de glaspanelen op een andere, stevige manier gemonteerd. Het is belangrijk hier rekening mee te houden bij de aanschaf ervan. 

Een voorbeeld van deze glaspanelen kun je hieronder vinden bij onder andere bol.com

Flexibele zonnepanelen 

Zoals de naam al doet vermoeden, zijn flexibele zonnepanelen volledig buigbaar en daarnaast op te rollen. Die flexibiliteit kent een prijs: het rendement van deze flexibele zonnepanelen ligt met een gemiddelde tussen de 7 en 13 procent veel lager dan het gemiddelde rendement van de glaspanelen. Het exacte rendement van een flexibel zonnepaneel is afhankelijk van het materiaal wat gebruikt is. Onderscheid wordt gemaakt tussen materialen als DCCS, amorf silicium en koper indium gallium. Een verkoper van deze flexibele zonnepanelen kan je er meer over vertellen. 

Hoewel de flexibele zonnepanelen licht van gewicht en makkelijk mee te nemen zijn, heb je een behoorlijk groot oppervlak nodig om voldoende stroom op te kunnen wekken met deze panelen. Zeker voor een grootverbruiker, zullen deze zonnepanelen niet voldoen. 

Semi-flexibele zonnepanelen 

Semi-flexibele zonnepanelen vormen de middenweg tussen de glaspanelen en de flexibele zonnepanelen. Je kunt deze zonnepanelen voor circa 25% buigen, waarmee ze minder flexibel zijn dan de volledig flexibele zonnepanelen. Het oprollen van deze semi-flexibele modellen is niet mogelijk. Ten opzichte van de glaspanelen is een semi-flexibel zonnepaneel aanzienlijk lichter. Ze wegen tussen de één en twee kilogram. 

Het rendement van de semi-flexibele zonnepanelen ligt met 13 tot 15 procent precies tussen dat van de flexibele zonnepanelen en de glaspanelen. Dit is opvallend, want in theorie zou het rendement van de semi-flexibele zonnepaneel gelijk moeten zijn aan dat van een glaspaneel, op basis van de gebruikte materialen. Het verschil zit in de warmtecoëfficiënt. Een semi-flexibel paneel kan diens warmte veel minder makkelijk kwijt dan een glaspaneel, waardoor het rendement met iedere graad aan temperatuurstijging een halve procent daalt. 

Is mijn camper geschikt voor zonnepanelen? 

In de basis is iedere camper met een plat dak geschikt voor het gebruik van zonnepanelen. Een belangrijke factor is het beschikbare oppervlak op het dak van de camper, maar zeker ook aan de binnenzijde. Met de zonnepanelen alleen ben je er namelijk nog niet! Later op deze pagina zoomen we in op de andere onderdelen die je naast een zonnepaneel nodig hebt om zelf groene stroom op te kunnen wekken onderweg. 

Om de zonnepanelen optimaal te kunnen benutten is het vooral belangrijk, dat je de camper op een plek vrij van schaduw zet. Schaduw van bomen of gebouwen rond de camper zou het rendement hiervan sterk kunnen terugdringen. Het is goed om te benoemen dat zonnepanelen op het dak van een camper vaak in serie worden geschakeld. Dit betekent onder meer, dat wanneer één van de aangesloten zonnepanelen weinig energie opwekt door de schaduw dit automatisch ook voor de andere panelen geldt. 

Wat heb ik allemaal nodig? 

Zoals reeds genoemd heb je aan zonnepanelen alleen niet voldoende om groene energie op te kunnen wekken. Naast de zonnepanelen heb je bijvoorbeeld ook een accu nodig. De accu wordt logischerwijs gebruikt om de opgewekte groene stroom op te slaan. Overdag opgewekte stroom kan dankzij de accu in de camper in de avond verbruikt worden. Je hebt het op dat moment harder nodig dan overdag! Let bij de aankoop van een accu goed op de capaciteit hiervan. Je wilt voorkomen dat de zonnepanelen veel meer stroom opwekken dan de accu kan verwerken. 

Overigens zit de accu vaak standaard al in de camper. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de startaccu, welke gebruikt wordt bij het starten en rijden van de camper, en de huishoudaccu. Die laatste accu is specifiek bedoeld voor het gebruik van elektrische apparatuur in de camper. Zoek vooraf uit of deze tweede accu ook in jouw camper gemonteerd zit. 

Laadregelaar naast de zonnepanelen 

Een derde component is de laadregelaar. Een laadregelaar wordt tussen een zonnepaneel en de accu geplaatst en dient als een soort controller. Het voltage van de opgewekte energie wordt door de controller afgestemd op de capaciteit van de accu. De accu kan bijvoorbeeld een spanning van 12 volt aan, terwijl de opgewekte energie een voltage van 16 tot 20 volt heeft. Zonder controller zou dit voor problemen kunnen zorgen. 

Bij de aankoop van dit onderdeel heb je de keuze uit PWM- en MPPT-laadregelaars. Beide modellen kunnen gebruikt worden, waarbij het verschil voornamelijk in het rendement ervan zit. Een MPPT werkt “slimmer” dan een PWM-laadregelaar, waardoor het rendement van zo’n MPPT-laadregelaar hoger ligt. Dat geldt overigens ook voor de prijs! Een MPPT-regelaar is met circa 60 euro twee keer zo duur als een gemiddelde PWM-laadregelaar (30 euro). 

Andere benodigdheden voor zonnepanelen op een camper  

Voor het installeren van de zonnepanelen, iets wat je het beste uit kunt besteden aan een externe partij, heb je nog een aantal losse onderdelen nodig. Het gaat om onder meer: 

–       Een losse spoilerset voor het monteren van de zonnepanelen; 

–       Een dakdoorvoer welke waterdicht is om lekkages te voorkomen; 

–       Een kabelset; 

–       Schroefjes en ander montagemateriaal. 

OutdoorOnly Tip: Voor alle benodigdheden voor zonnepanelen (en andere off-grid zaken kun je terecht bij off-gridcentrum.

Voorkom de meest gemaakte fouten 

Ondanks dat er ontzettend veel informatie te vinden is over het gebruik van zonnepanelen op een camper, worden er regelmatig fouten gemaakt. Dat is ook niet gek, want het gebruik van zonnepanelen kan best een ingewikkelde materie zijn! Hieronder zetten we de meest gemaakte fouten op een rijtje. 

Berekening op basis van optimaal rendement 

De meest gemaakte fout zit in het feit, dat mensen soms uitgaan van het optimale rendement van een zonnepaneel. Daar waar dit rendement in de praktijk in geen geval gehaald zal worden. Verschillende factoren, die eerder op deze pagina werden toegelicht, maken dat het rendement wordt verlaagd. Denk aan schaduw, een niet optimale hellingshoek, enzovoorts. 

Grotere opbrengst dan capaciteit accu 

Een andere fout die regelmatig gemaakt wordt is het monteren van een te groot aantal zonnepanelen. In dit geval wekken de zonnepanelen veel meer energie op dan de huishoudaccu in de camper kan verwerken. Hoewel het niet direct voor problemen hoeft te zorgen, is het zonde van de investering in de extra, overbodige zonnepanelen op de camper. 

Uitgaan van mogelijkheid gebruik startaccu 

Soms wordt gedacht dat de startaccu in de camper gebruikt kan worden om de opgewekte groene stroom op te slaan. Vervolgens probeert men elektrische apparaten op diezelfde accu aan te sluiten. Dit werkt niet! Om de opgewekte stroom in een camper te kunnen gebruiken, dient de camper van een huishoudaccu te worden voorzien. Veel moderne campers beschikken standaard al over zo’n huishoudaccu. 

Waar kan ik zonnepanelen kopen? 

Er zijn verschillende websites waarop je de zonnepanelen voor een camper kunt bestellen. Je kunt de zonnepanelen, de huishoudaccu en de laadregelaar vervolgens zelf monteren met de eerder genoemde montagematerialen. Op internet vind je video’s waarin dit stapsgewijs wordt uitgelegd. Verstandiger is het echter om de aangeschafte zonnepanelen mee te nemen naar de dealer, waar je de camper gekocht hebt. Hier kan men hulp bieden bij het monteren van de zonnepanelen op het dak van de camper. Dit is geen eenvoudige klus! 

Tip: informeer ook eens bij de dealer van de camper, of zij zonnepanelen voordelig inkopen en jou als afnemer daardoor een scherpe prijs kunnen bieden.